Gebelik zehirlenmesi, tıptaki adıyla preeklampsi, hamilelikte görülebilen sağlık problemlerinden birisi olarak karşımıza çıkar. Hamile kadınlarda, gebeliğin 20. haftasından itibaren görülmeye başlayan gebelik zehirlenmesi, hayati tehdit oluşturabilecek komplikasyonlara sebebiyet verebilmektedir. Bu içeriğimizde sizlerle, gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) nedir? Gebelik zehirlenmesi neden olur? Nasıl tedavi edilir? bu soruların cevaplarını paylaşmaya özen göstereceğiz.
AYRICA: Gebelik Testi Nedir? Evde Gebelik Testi Nasıl Yapılır? Hamilelik Test Kitleri Doğru Sonuç Verir mi?
İçindekiler
- Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Nedir?
- Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Neden Olur?
- Gebelik Zehirlenmesine Neden Olabilecek Risk Faktörleri Nelerdir?
- Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Belirtileri Nelerdir?
- Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Nelere Sebep Olur?
- Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Teşhisi Nasıl Konur?
- Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Nasıl Tedavi Edilir?
Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Nedir?
Anne adayları hamilelikte görülebilecek olası problemleri araştırmakta ve hem sağlığına hem de yaşam tarzına dikkat etmeye çalışmaktadır. Hamilelik, bilinmezliklerle dolu bir süreç olup, kişiden kişiye farklılık gösterebilmekte ve bu süreçte elbette farklı sağlık sorunları da görülebilmektedir.
AYRICA: Hamilelik Nasıl Gerçekleşir? Belirtileri Nelerdir? Hamile Olup Olmadığını Nasıl Anlarsın?
Gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) de bu hastalıklardan birisi olarak dile getirilebilir. Gebelik zehirlenmesi, hamileliğin 20. haftasından itibaren görülmeye başlanır ve hipertansiyona bağlı seyreden komplikasyonlar olarak karakterize edilebilir.
AYRICA: Hamilelikte Yenmemesi Gerekenler Nelerdir?
Özetle preeklampsi, hamilelikte tansiyonun aşırı yükselmesi, idrarda protein kaçağının artması anlamına gelir. İdrarda protein kaçağının artması, başta böbrekler olmak üzere diğer organların hasarına yol açabilir.
AYRICA: Hamilelikte Sivilce Neden ve Nasıl Olur? Sivilceye Ne İyi Gelir? Belirtileri - Tedavisi
Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Neden Olur?
Gebelik zehirlenmesinin nedeni tam olarak bilinememektedir. Anne adayında, tansiyon yüksekliğine bağlı olarak gelişen damarsal değişiklikler, hasarlar gebelik zehirlenmesine neden olabilir. Gebelik zehirlenmesi oluşabilecek bazı risk grupları bulunur ve bu gruptaki kişilerin daha dikkatli olması önemlidir.
AYRICA: Hamilelikte Mide Bulantısı Neden Olur? Hamilelikte Mide Bulantısını Önlemenin Yolları
Gebelik Zehirlenmesine Neden Olabilecek Risk Faktörleri Nelerdir?
- İlk hamilelik, gebelik zehirlenmesi görülebilecek önemli bir risk faktörüdür. Gebelik zehirlenmesinin, anne adayının özellikle babadan gelen antijene karşı direnç göstermesi ile birlikte ortaya çıkabileceği teorisi üzerinde durulmaktadır. Bu bağlamda kan uyuşmazlığı önlemlerini mutlaka almak gerekir.
- Çoğul gebelik durumunda da gebelik zehirlenmesi görülebilir. Anne karnındaki fetüs sayısının fazla olması, gebelik zehirlenmesi riskini artırmaktadır.
- Obezite, preeklampsi hastalığının artış gösterdiği risk faktörlerinden birisidir. Obezite ile birlikte yaşanabilecek komplikasyonlar, özellikle hipertansiyon, gebelik zehirlenmesine neden olabilir.
- Daha önce preeklampsi yaşamış olan hastaların, daha önce preeklampsi yaşamayan hastalara göre preeklampsi yaşama olasılığı oldukça fazladır.
- Aile geçmişinde preeklampsi öyküsü olan kişi, bu durumu mutlaka doktora bildirmelidir.
- İleri yaş hamilelik durumlarında gebelik zehirlenmesi görülme riski daha fazladır.
AYRICA: Hamilelikte Mide Yanması Neden Olur? Mide Yanmasına Ne İyi Gelir?
AYRICA: Hamilelikte Kabızlık Nasıl Olur ve Nasıl Geçer?
AYRICA: Hamilelikte Gaz Sıkışması (Gaz Sancısı) Neden Olur? Nasıl Geçer?
Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Belirtileri Nelerdir?
Gebelik zehirlenmesinin en yaygın belirtisi yüksek tansiyon, yani hipertansiyondur. Hipertansiyona eşlik eden bir diğer belirti ise vücudun ödem toplaması olarak dile getirilebilir. El, ayak, bacaklarda vb. görülen şişlikler önemli işaretler olarak kabul edilmelidir.
AYRICA: Hamilelikte Stresle Baş Etmenin Yolları Nelerdir? (5 Nokta)
Hamilelikte baş dönmesi, bulantı vb. gibi belirtilerin görülmesi normal kabul edilir fakat mutlaka doktor gözetiminde aralıklarla muayene olunmalı, belirtiler önemsiz olarak görülmemelidir. Peki, gebelik zehirlenmesinin belirtileri nelerdir?
- Baş ağrısı
- Ödem artmasına bağlı seyreden kiloda artış
- Mide bulantısı, kusma
- Baş dönmesi
- Karnın üst kısmında sağ kısımda ağrı
- Karaciğer enzimlerinde artış
- Kandaki trombosit seviyelerinde azalma
- Böbreklerde bir sorun olduğuna işaret eden idrarda protein kaçağının fazla olması
- Akciğerde sıvı birikmesine bağlı olarak görülen nefes darlığı, nefes alamama
- Nefes aldıkça seyreden omuzlarda batma hissi, ağrı
- Daha az idrara çıkma
- Bulanık görme, görme problemleri vb.
- Işığa karşı hassasiyet
- Bilinç değişikliği
- Aşırı yorgunluk, halsizlik
- Hipertansiyona bağlı gelişen rahatsızlıklar
- İstemsiz kasılmalar
- Yüksek tansiyon (hipertansiyon)
- Karaciğer fonksiyonel bozukluğu, beyni etkiler ise sara krizi (eklampsi) hastalığına neden olabilir. Eklampsi, preeklampsi ile birlikte gelişen nöbet geçirme halidir.
AYRICA: Hamilelikte Bel ve Sırt Ağrısı Neden Olur? Nasıl Geçer?
Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Nelere Sebep Olur?
Gebelik zehirlenmesi fark edilmediği takdirde ölümcül durumlara sebebiyet verebilir. Erken müdahale ve erken teşhis deyim yerinde ise hayat kurtarabilir. Gebelik zehirlenmesi için yüksek tansiyon ve idrarda görülen proteinin varlığı ile tanı koyulabilir. Peki, gebelik zehirlenmesi nelere yol açar?
AYRICA: Hamilelikte Kasık Ağrısı Neden Olur? Nasıl Geçer? Ani Kasık Ağrısının Nedeni Nedir?
- Böbrek yetmezliği
- Karaciğer yırtılması
- Damar hasarı
- Damar hasarına bağlı olarak görülen organ problemleri
- Nöbet, felç
- Beyin kanaması
- Reflekslerde artış
- Hamilelikte damarsal hasarlanmaya bağlı olarak, plasenta damarlarındaki kan akışı direnciyle bebekte gelişim bozukluğu yaşanabilir
- HELLP sendromu
AYRICA: Hamilelikte Baş Ağrısı Neden Olur? Nasıl Geçer? Ağrı Kesici Kullanılır mı?
Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Teşhisi Nasıl Konur?
Gebelik zehirlenmesi yukarıda saydığımız belirtiler ışığında akla ilk gelen rahatsızlıklardan birisi olarak değerlendirilmelidir.
Normalde, özellikle hamileliğin ilk haftalarında anne adayının tansiyonu normal iken, 20. haftasından itibaren tansiyon değerleri; sistolik kan basıncının (büyük tansiyon) 140 ve üzeri ile diastolik kan basıncının (küçük tansiyon) 90 ve üzerinde olması tehlike arz etmektedir ve 4 saat aralıklarla ölçüm yapılarak takip edilmelidir. Eğer, kan basıncı ilk kez ölçüldüğünde değer 16 ve üzeri ise, 4 saat ölçüm yapılmadan takip tedaviye başlanır.
AYRICA: Doğumdan Sonra Gaz Kaçırma Neden Olur? Nasıl Önlenir?
Gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) teşhisi koyabilmek için; karaciğer enzimlerinde yükselme, böbrek fonksiyon testlerinde problem, kandaki trombosit seviyesinde düşüş, geçmeyen baş ağrısı, bulanık görme vb. gibi bulgulardan en az bir tanesinin yüksen tansiyon problemine eşlik etmesi gerekmektedir.
AYRICA: Doğum Sonrası Depresyon Neden Olur? Belirtileri Nelerdir?
Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi) Nasıl Tedavi Edilir?
Gebelik zehirlenmesinde en etkin tedavi bebeğin sağlıklı bir doğumla dünyaya gelmesini sağlamaktır. Bu süreçte anne adayının kan basıncını kontrol altına almak için antihipertansif ilaçlar kullanması planlanabilir. Hipertansiyon yakından takip edilmelidir. Erken doğum mevcut ise bebeğin gelişimini sağlamak için kortikosteroid tedavisine başlanabilir.
AYRICA: Doğum Sonrası Meme Bakımı Nasıl Yapılmalıdır?
Bebeğin durumu, anne karnına bağlı monitörle takip edilmelidir. Tedaviye yanıt alınamıyor ise, anne ve bebeğin durumuna göre doğum planlaması yapılması gerekebilir. Gebelik zehirlenmesi, hem anne adayının hem de bebeğin hayati tehlikesini artıran bir rahatsızlıktır, bu durumda en etkili tedavi yöntemi tercih edilmeli ve her aşama iyi planlanmalıdır.
AYRICA: Doğum Çantasında Neler Olmalı? Doğum Çantası Nasıl Hazırlanır?
Sonuç olarak…
Gebelik zehirlenmesi, tıptaki adıyla preeklampsi, hamile kadınların %5’inde görülebilen bir hastalık olarak karşımıza çıkmakta, yüksek tansiyona bağlı gelişen komplikasyonlarla anne ve bebeğin hayatını ciddi bir şekilde riske atmaktadır. Bu içeriğimizde, gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) nedir? Belirtileri nelerdir? sorularına yanıt verirken gebelik zehirlenmesi nasıl tedavi edilir? Tedavi edilmezse hangi komplikasyonlara neden olur? konularını da aydınlatmaya çalıştık. Elbette bu yazının genel bilgiler doğrultusunda hazırlandığını ve hiçbir tavsiye niteliği taşımadığını da belirtmek isteriz. En doğru bilgiyi sizlere doktorunuz verecektir. Aralıklarla muayene olun ve sağlığınızı ihmal etmeyin.